In-Between Theory and Practice
Alexandros Kallegias interviews Patrik Schumacher, English/Greek
Published in: Villas – Views + Ideas, Redefining Contemporary Design, Athens, Greece 2013
Patrik Schumacher studied architecture at the University of Stuttgart and at the Southbank University in London. He completed his architectural diploma and received his degree Dipl Ing from Stuttgart University in 1990. He also studied philosophy at Bonn and London Universities. In 1999, he received his PhD at the Institute for Cultural Sciences at the University of Klagenfurt. He successfully combines teaching and practicing architecture. In his recent theoretical work, he published two volumes on architecture with the title The Autopoeisis of Architecture, in which Parametricism is introduced. As a new architectural style, Parametricism is communicated through Patrik’s professional work and publications as the stylistic architectural heir to Modernism. Patrik shares his ideas of applying this new style in the following interview.
In your recent discussions, Parametricism is described as a mature architectural style which has become more refined and enhanced through computationally advanced design techniques like coding. As it is essential for the contemporary avant-garde design scene to master these techniques, do you foresee dangers for architects getting expended or limited by these computational tools eventuating in banal end-results, lacking parametric originality or architectural values?
P.S.: All design is always limited by its tools. The boundaries of what can be represented within our design medium are the boundaries of our design speculation, in effect the boundaries of our discipline. What cannot be represented and operationalized within our design media remains outside the designer’s realm of competency. Once this is understood what should strike us with respect to our contemporary situation is not so much its limitations as the extraordinary recent expansion of the boundaries of possible design speculation, an expansion that continues year by year since. In contrast, before the digital design revolution, the discipline’s design speculation was confined within the very narrow confines of the system of ortho-graphic projections that had not changed much in the preceding 500 years.
As narrated in your theoretical work, The Autopoeisis of Architecture, architectural styles are best comprehended when they are perceived as design research programmes. In the contemporary post-Fordist society, how do you consider applying this approach in order to enable the avoidance of parametricist taboos? Is there a need to re-think the educational system in architecture?
P.S.: Yes, its time architectural education adapts to the requirements of the new epochal style of parametricism. The more advanced parts of the education system are more like research institutes rather than mere training institutions. This is a necessity in the absence of dedicated/funded public or private research institutes in architecture. The most ambitious/advanced master courses have been important research vehicles for cumulative avant-garde research following the paradigm and heuristics (dogmas and taboos) of parametricism. Its important that this style becomes a hegemonic design research paradigm and global best practice, in terms of methodology and values. Only if the better part of a new generation of ambitious architects moves together, in a convergent or at least compatible set of directions can real, impacting progress be made. Revolutionary periods of resetting the research paradigm have to be followed by collective, cumulative research efforts that can effectively work through the new problems and deliver on the new promises.
In the first volume of The Autopoeisis of Architecture, you state that there is no architecture without theory. How does that affect the practice of ZHA? For instance, how is architectural theory being applied in projects like Galaxy Soho in China which has been recently completed?
ZHA is a theoretically reflective practice. The early work was embedded in the theoretically reflective movement and style of deconstructivism. For the last 15 years all our work has been guided by principles and values that I have since 2008 formalized and named as the principles of parametricism. This also goes for our Galaxy Soho project in Beijing. All elements are parametrically variable, all sub-systems are differentiated and correlated with each other. Curve-linearity dominates. However, the Galaxy project also lives up to the ambitions I have more recently formulated with respect to architecture’s communicative function. Galaxy is our best and largest example for our theory-led attempt to construct legible, navigable, information-rich environments. The theoretical premises that motivate our Galaxy design - as formulated in my theory of architectural autopoiesis – might be summarized as follows: Especially within Post-Fordist network society (information society, knowledge economy), total social productivity increases with the density of communication. The life process of society is a communication process that is structured by an ever more complex and richly diversified matrix of institutions and communicative situations. Post-Fordist network society demands that we continuously browse and scan as much of the social world as possible to remain continuously connected and informed. We cannot afford to withdraw and beaver away in isolation when innovation accelerates all around. We must continuously recalibrate what we are doing in line with what everybody else is doing. We must remain networked all the time to continuously ascertain the relevancy of our own efforts. Telecommunication via mobile devices helps but does not suffice. Rapid and effective face-to-face communication remains a crucial component of our daily productivity. The whole built environment must become an interface of multi-modal communication, and the ability to navigate dense and complex urban environments is an important aspect of our overall productivity today. Our Galaxy project delivers the demanded 360 degree interface of communication. As you enter the complex hundreds of destinations are unfolded in front of you. The space expands in layers below, above and all around. In all directions there are deep layered vistas that open into further and deeper vistas with every step. This condition exists both in the out-door urban space as well as in the interior spaces which might be described as a multi-level interior urbanism.
Aesthetic values and the notion of beauty is a crucial part of the ZHA design process. In what manner are those combined with the research agenda of the practice? Do you follow a purely formalistic approach or is there a more elaborate combinatory scheme of performative criteria in your design research?
My theory of architecture and design distinguishes aesthetic values from performance values. This reflects the discipline’s pervasive discursive operations. Accordingly I identify the discipline’s lead distinction as the distinction of form vs function. In terms of evaluative criteria this translates into the double code of beauty and utility, implying that all designs need to satisfy both aesthetic values and performance values. The design process oscillates between addressing formal (aesthetic) problems and functional (performance) problems. Aesthetic evaluation and the attempt to formally resolve a design is an inevitable and in practice irreducible aspect of design work. However, in the final, reflective analysis aesthetic values must be explicated functionally, i.e. all aesthetic values must in the final analysis be reducible to performance values.
My theoretical reduction runs roughly as follows: The aesthetic value affords the quick, intuitive identification of the performative. Aesthetic values - to the extent that they are historically well adapted - facilitate quick, intuitive decision making, both for designers making design decisions and for users making decisions about which space to enter. The recognition of the beautiful is the instant, perceptual recognition of the vital, the functional, identified on the basis of its mere appearance, prior to a more in-depth experience and verification of the entity’s functionality. Therefore, the category of beauty cannot simply be opposed to rationality. Being attracted to beauty is not per se irrational. The discrimination of beauty vs ugly is a culturally refined instantiation of the fundamental biological mechanism of attraction and repulsion: organisms are attracted to what serves their survival and reproduction and repulsed by what impairs their survival and reproduction.
Aesthetic sensibility is a constant, universal feature of all human behaviour and action.
Some of its aspects might be hardwired by biological evolution (order vs chaos), other aspects are culturally evolved and imparted, yet other aspects might be based on individual conditioning. All of this implies that aesthetic appeal can be subjected to rational analysis and criticism. We cannot trust our sensibilities blindly. They need to be subjected to a critique that queries their historical pertinence. For instance, I can demonstrate by rational argument that a Classical or Modernist/Minimalist sensibility is impairing the subject’s capacity to fully participate in the most advanced, vital and productive of today’s life processes.
Thesis 3: (A o A, THESIS 17, section 3.8 The Rationality of Aesthetic Values)
Aesthetic values encapsulate condensed, collective experiences within useful dogmas. Their inherent inertia implies that they progress via revolution rather than evolution.
Aesthetic values must be revolutionized if societal conditions or technological opportunities change. Clients vote with their commissions. Users vote with feet. The in-depth, rational critique of aesthetic values is a matter of theoretical reflection, often trigger after the crisis; for instance the crisis of historicism after WW1 or the crisis of modernism in the 1970s. The in-depth, rational critique of aesthetic values cannot take place in the heat of the design process - nor in the heat of the on going life process. That’s why we must be aesthetically sensitive. Aesthetic evaluation cannot be altogether eliminated and replaced by theoretical analysis and rational argument. Argument and analysis can only confirm a general, operational programme for the application of the code values beautiful and ugly. These programmes are familiar to us: they are the styles to which we are committed, and to which we must be - at any time - committed, as potent designers, discriminating clients and productive users.
Considering how you combine teaching and theorising with practice, the projects completed in ZHA depict a successful exemplary method of performing architecture as a system of communications. At what extend would you say that this has affected the industrialised civilisation of the building business?
Our impact on the world of construction and the global built environment has been marginal up to now. However, mainstream impact is the aim and raison d’etre of all avant-garde efforts to innovate. I think parametricism is a very strong global avant-garde movement that will eventually have a huge, transformative impact, like modernism had in the 20th century. Parametricism offers compelling advantages with respect to the challenges of post-fordist socio-economic restructuring as well as with respect to the ecological challenge. I am confident that these advantages will become more and more evident, with each new project.
GREEK TEXT:
Ο Patrik Schumacher ςποφδαςε Αρχιτεκτονικι ςτο Πανεπιςτιμιο τθσ Στουτγάρδθσ και ςτο Southbank του Λονδίνου.Με το πζρασ των ςπουδϊν του ζλαβε το πτυχίο του (Dipl Ing) από το Πανεπιςτιμιο τθσ Στουτγάρδθσ το 1990.Επίςθσ παρακολοφκθςε μακιματα Φιλοςοφίασ ςτθ Βόννθ και ςτο Λονδίνο.Το 1999, υποςτιριξε τθ διδακτορικι του διατριβι ςτο Ινςτιτοφτο Πολιτιςτικϊν Επιςτθμϊν του Πανεπιςτθμίου του Klagenfurt.Ο Patrik Schumacher ςυνδυάηει επιτυχθμζνα τθ διδαςκαλία με τθν εξάςκθςθ τθσ αρχιτεκτονικισ, ςαν ςυνεταίροσ του γραφείου Zaha Hadid Architects.Στο πρόςφατο κεωρθτικό του ζργο με τίτλο “Η Αυτοποίθςθ τθσ Αρχιτεκτονικισ” (The Autopoeisis of Architecture), ειςάγει τθν ζννοια του Αλγορικμικοφ ςχεδιαςμοφ (Parametricism).Σαν νζο αρχιτεκτονικό ςτυλ, ο Παραμετριςμόσ προτάςςεται μζςα από τθν αρχιτεκτονικι και κεωρθτικι δουλειά του Schumacher ωσ ο ςτυλιςτικόσ κλθρονόμοσ του Μοντερνιςμοφ ςτθν αρχιτεκτονικι.Στθν παρακάτω ςυνζντευξθ, μοιράηεται μαηί μασ τισ ιδζεσ του για τθν εφαρμογι του νζου αυτοφ ςτυλ.
Στισ πρόςφατεσ ςυηθτιςεισ ςασ, ο Παραμετριςμόσ περιγράφεται ωσ ζνα ϊριμο αρχιτεκτονικό ςτυλ που ζχει εμπλουτιςτεί από τισ προθγμζνεσ τεχνικζσ ςχεδιαςμοφ με υπολογιςτι. Μια και είναι απαραίτθτο για το ςφγχρονο πρωτοποριακό ςχεδιαςμό να κατζχει αυτζσ τισ τεχνικζσ, κα προβλζπατε τον κίνδυνο οι αρχιτζκτονεσ να εξαντλιςουν ι να περιορίςουν τα εκφραςτικά τουσ μζςα ςτα υπολογιςτικά αυτά εργαλεία, οδθγοφμενοι ςε κοινότυπα αποτελζςματα, χάνοντασ τθν πρωτοτυπία του αλγορικμικοφ ςχεδιαςμοφ ι τισ αρχιτεκτονικζσ αξίεσ;
Πάντα ο ςχεδιαςμόσ περιορίηεται από τα εργαλεία του.Τα όρια του τι μπορεί να αναπαραςτακεί με τα μζςα ςχεδιαςμοφ μασ είναι τα όρια τθσ δικισ μασ ςχεδιαςτικισ πρόςλθψθσ (design speculation), εν τζλει, τα όρια τθσ πεικαρχίασ μασ. ‘Ο,τι δεν μπορεί να αναπαραςτακεί και να ςυγκεκριμενοποιθκεί ςτο πλαίςιο των μζςων ςχεδιαςμοφ, παραμζνει ζξω από τθ ςφαίρα τεχνογνωςίασ του ςχεδιαςτι. Από τθ ςτιγμι που αυτό γίνεται κατανοθτό, εκείνο που κα πρζπει να μασ κάνει εντφπωςθ ςχετικά με τθ ςφγχρονθ κατάςταςι μασ είναι, όχι τόςο οι περιοριςμοί, όςο θ εξαιρετικι, πρόςφατθ επζκταςθ των ορίων τθσ πικανισ ςχεδιαςτικισ πρόςλθψθσ, μια επζκταςθ που ζκτοτε ςυνεχίηεται χρόνο με το χρόνο. Αντικζτωσ, πριν τθν επανάςταςθ του ψθφιακοφ ςχεδιαςμοφ, θ ςχεδιαςτικι δυνατότθτα τθσ αρχιτεκτονικισ ιταν περιοριςμζνθ ςτα πολφ ςτενά όρια του ςυςτιματοσ ορκοκανονικϊν προβολϊν, που δεν είχαν μεταβλθκεί τα τελευταία 500 χρόνια.
Όπωσ εξιςτορείτε ςτο κεωρθτικό ζργο ςασ
“Η Αυτοποίθςθ τθσ Αρχιτεκτονικισ”, τα αρχιτεκτονικά ςτυλ κατανοοφνται καλφτερα όταν γίνονται αντιλθπτά ωσ προγράμματα ερευνθτικοφ ςχεδιαςμοφ. Πιςτεφετε ότι ςτθ ςφγχρονθ μετα-Φορντικι κοινωνία (τθν κοινωνία τθσ ευζλικτθσ ειδίκευςθσ αντί τθσ μαηικισ βιομθχανοποίθςθσ), υπάρχει ανάγκθ να επαναπροςδιοριςτεί το αρχιτεκτονικό εκπαιδευτικό ςφςτθμα;
Ναι, είναι καιρόσ να προςαρμοςτεί θ αρχιτεκτονικι εκπαίδευςθ ςτισ απαιτιςεισ του ςτυλ του Αλγορικμικοφ ςχεδιαςμοφ (Parametricism).Τα πιο προθγμζνα τμιματα του εκπαιδευτικοφ ςυςτιματοσ μοιάηουν ςιμερα περιςςότερο με ινςτιτοφτα ζρευνασ, παρά με ιδρφματα εκπαίδευςθσ.Αυτό είναι μια αναγκαιότθτα λόγω τθσ απουςίασ
αντίςτοιχων χρθματοδοτοφμενων δθμόςιων ι ιδιωτικϊν ινςτιτοφτων ζρευνασ ςτθν αρχιτεκτονικι.Τα πιο φιλόδοξα μεταπτυχιακά προγράμματα αποτζλεςαν ςθμαντικά ερευνθτικά οχιματα για τθ ςυςςϊρευςθ πρωτοποριακισ ζρευνασ, ακολουκϊντασ το υπόδειγμα και τθν ευρετικι μζκοδο (δογμάτων και ταμποφ) του Αλγορικμικοφ ςχεδιαςμοφ.
Είναι ςθμαντικό ότι το ςτυλ αυτό εξελίςςεται ςε θγεμονικό υπόδειγμα ερευνθτικοφ ςχεδιαςμοφ και ςτθν καλφτερθ πρακτικι παγκοςμίωσ ςε ό,τι αφορά ςτθ μεκοδολογία και τισ αξίεσ. Μόνο αν οι καλφτεροι μιασ νζασ γενιάσ φιλόδοξων αρχιτεκτόνων προχωριςουν μαηί, με ςυγκλίνουςεσ ι τουλάχιςτον ςυμβατζσ μεκόδουσ, μπορεί να υλοποιθκεί μια πραγματικι και αποτελεςματικι πρόοδοσ.Τισ επαναςτατικζσ περιόδουσ αναρρφκμιςθσ του ερευνθτικοφ υποδείγματοσ πρζπει να ακολουκιςουν ςυλλογικζσ, ςυςςωρευτικζσ ερευνθτικζσ προςπάκειεσ, που κα επεξεργαςτοφν αποτελεςματικά τα νζα προβλιματα και κα υλοποιιςουν τισ νζεσ υποςχζςεισ.
Στον πρϊτο τόμο τθσ “Αυτοποίθςθσ τθσ Αρχιτεκτονικισ”, διακθρφςςετε πωσ δεν υφίςταται αρχιτεκτονικι χωρίσ κεωρία.
Πϊσ επθρεάηει αυτό το γραφείο των
Zaha Hadid Architects; Παραδείγματοσ χάριν, πϊσ εφαρμόηεται θ αρχιτεκτονικι κεωρία ςε ζργα όπωσ το πρόςφατα ολοκλθρωμζνο κτιριακό ςφμπλεγμα
Galaxy Soho ςτθν Κίνα;
Οι ZHA είναι ζνα κεωρθτικά προςανατολιςμζνο αρχιτεκτονικό γραφείο.Τα πρϊιμα ζργα του γραφείου ιςαν βαςιςμζνα ςτο κεωρθτικό κίνθμα του ντεκονςτρουκτιβιςμοφ. Τα τελευταία 15 χρόνια θ δουλειά μασ οδθγείται από αρχζσ και αξίεσ τισ οποίεσ ζχω κωδικοποιιςει από το 2008 ωσ τισ αρχζσ του Αλγορικμικοφ ςχεδιαςμοφ (Parametricism). Αυτό ιςχφει και για το ζργο μασ Galaxy Soho ςτο Πεκίνο.Ολα τα ςτοιχεία είναι αλγορικμικϊσ μεταβλθτά, όλα τα υπο-ςυςτιματα διαφοροποιθμζνα και ςυςχετιςμζνα το ζνα με το άλλο.Η γραμμικότθτα τθσ καμπφλθσ κυριαρχεί.Ωςτόςο, το Galaxy Soho ανταποκρίνεται ςτισ φιλοδοξίεσ που ζχω πρόςφατα διατυπϊςει ςχετικά με τθν επικοινωνιακι λειτουργία τθσ αρχιτεκτονικισ.Το Galaxy είναι το καλφτερο και μεγαλφτερο παράδειγμα τθσ κεωρθτικά κατευκυνόμενθσ προςπάκειάσ μασ να καταςκευάςουμε ευδιάκριτα, “πλοθγιςιμα” και πλοφςια ςε πλθροφορίεσ περιβάλλοντα.
Οι κεωρθτικζσ κζςεισ που κακορίηουν το ςχεδιαςμό του Galaxy - όπωσ διατυπϊκθκαν ςτθ κεωρία μου τθσ αρχιτεκτονικισ αυτοποίθςθσ - μποροφν να ςυνοψιςτοφν ςτα εξισ: Ειδικά μζςα ςτθ μετα-Φορντικι κοινωνία τθσ διαδικτφωςθσ (κοινωνία πλθροφοριϊν, γνωςιακι οικονομία), το ςφνολο τθσ κοινωνικισ παραγωγικότθτασ αυξάνεται με τθν πυκνότθτα τθσ επικοινωνίασ.
Η βιωματικι διαδικαςία τθσ κοινωνίασ είναι μια διαδικαςία επικοινωνίασ δομθμζνθ από ζνα ακόμα πιο πολφπλοκο και πλοφςια διευρυμζνο δίκτυο κεςμϊν και επικοινωνιακϊν καταςτάςεων.
Η μετα-Φορντικι διαδικτυακι κοινωνία απαιτεί να είμαςτε ςυνεχϊσ ςυνδεδεμζνοι και πλθροφορθμζνοι.Δεν ζχουμε τθν πολυτζλεια να αποτραβθχτοφμε και να μείνουμε ςτθν απομόνωςθ όταν θ καινοτομία επιταχφνεται γφρω μασ.Πρζπει ςυνεχϊσ να επαναρυκμίηουμε αυτό που κάνουμε ςε ςχζςθ με αυτό που κάνουν οι υπόλοιποι.Να παραμζνουμε δικτυωμζνοι για να μποροφμε ανά πάςα ςτιγμι να εξακριβϊςουμε τθν επάρκεια των προςπακειϊν μασ.Η τθλεπικοινωνία μζςω κινθτϊν ςυςκευϊν βοθκά αλλά δεν είναι αρκετι.Η ταχεία και αποτελεςματικι επικοινωνία πρόςωπο με πρόςωπο παραμζνει ζνα κρίςιμο ςτοιχείο τθσ κακθμερινισ μασ παραγωγικότθτασ.Το ςυνολικό κτιςτό περιβάλλον πρζπει να γίνει μια διαςφνδεςθ πολυ-τροπικισ επικοινωνίασ και θ ικανότθτα πλοιγθςθσ πυκνϊν
και πολφπλοκων αςτικϊν περιβαλλόντων αποτελεί μια ςθμαντικι διάςταςθ τθσ ςυνολικισ παραγωγικότθτάσ μασ ςιμερα. Το Galaxy πετυχαίνει τθ ηθτοφμενθ διαςφνδεςθ 360 μοιρϊν επικοινωνίασ. Κακϊσ ειςζρχεςτε ςτο ςφμπλεγμα εκατοντάδεσ προοριςμοί ξεδιπλϊνονται μπροςτά ςασ.
Ο χϊροσ αναπτφςςεται ςε ςτρϊςεισ από κάτω, από πάνω και από γφρω.Σε κάκε κατεφκυνςθ υπάρχουν βακειζσ πολυεπίπεδεσ προοπτικζσ που οδθγοφν ςε περιςςότερεσ και βακφτερεσ προοπτικζσ με κάκε βιμα. Αυτι θ κατάςταςθ υπάρχει τόςο ςτον υπαίκριο αςτικό χϊρο όςο και ςτουσ εςωτερικοφσ χϊρουσ, κάτι που μπορεί να χαρακτθριςτεί ωσ “πολυεπίπεδθ εςωτερικι πολεοδομία”.
Οι αιςκθτικζσ αξίεσ και θ ιδζα τθσ ομορφιάσ παίηουν ουςιαςτικό ρόλο ςτθ ςχεδιαςτικι μζκοδο των ΖΗΑ Με ποιο τρόπο ςυνδυάηονται αυτά με τθν ερευνθτικι πλευρά του γραφείου;
Ακολουκείτε μια κακαρά φορμαλιςτικι προςζγγιςθ ι υπάρχει ζνα πιο ςφνκετο ςυνδυαςτικό ςχιμα εφαρμοςμζνων κριτθρίων ςτθ ςχεδιαςτικι ςασ ζρευνα;
Η κεωρία μου αρχιτεκτονικισ και ςχεδιαςμοφ ξεχωρίηει τισ αιςκθτικζσ αξίεσ από αυτζσ τθσ απόδοςθσ.Ακολοφκωσ ταυτοποιϊ τθν πρωταρχικι διάκριςθ τθσ αρχιτεκτονικισ ωσ τθ διάκριςθ τθσ μορφισ ζναντι τθσ λειτουργίασ.
Από πλευράσ αξιολογικϊν κριτθρίων αυτό μεταφράηεται ςτο διπλό κϊδικα του ωραίου και τθσ χρθςτικότθτασ, υπονοϊντασ ότι κάκε ςχεδιαςμόσ οφείλει να ικανοποιεί και τισ αιςκθτικζσ αξίεσ και αυτζσ τθσ απόδοςθσ.
Η μζκοδοσ ςχεδιαςμοφ ταλαντεφεται
ανάμεςα ςτθν αντιμετϊπιςθ μορφικϊν (αιςκθτικϊν) και λειτουργικϊν (απόδοςθσ) προβλθμάτων.
Η αιςκθτικι αξιολόγθςθ και θ προςπάκεια να επιλυκεί μορφολογικά ζνα κζμα αποτελεί μια αναπόφευκτθ πλευρά τθσ ςχεδιαςτικισ εργαςίασ.Ωςτόςο, ςτθν τελικι ανάλυςθ οι αιςκθτικζσ αξίεσ οφείλουν να ερμθνεφονται λειτουργικά, δθλαδι όλεσ οι αιςκθτικζσ αξίεσ πρζπει ςτθν τελικι ανάλυςθ να ανάγονται ςε αξίεσ απόδοςθσ.
Η κεωρθτικι μου κζςθ διατυπϊνεται ωσ εξισ:
Η αιςκθτικι αξία αντζχει τθ γριγορθ, διαιςκθτικι αναγνϊριςθ του εφαρμοςμζνου.
Οι αιςκθτικζσ αξίεσ - ςτο βακμό που ιςτορικϊσ είναι ευπροςάρμοςτεσ - διευκολφνουν τθ γριγορθ, διαιςκθτικι λιψθ αποφάςεων και των ςχεδιαςτϊν όςον αφορά ςτισ ςχεδιαςτικζσ τουσ αποφάςεισ και των χρθςτϊν όςον αφορά ςτο να αποφαςίςουν ςε ποιο χϊρο κα ειςζλκουν.
Η αναγνϊριςθ του ωραίου είναι θ ςτιγμιαία, αντιλθπτικι αναγνϊριςθ του ηωτικοφ, του λειτουργικοφ, που προςδιορίηεται απλά και μόνο από τθν εμφάνιςι του, προτοφ υπάρξει βακφτερθ εμπειρία και εξακρίβωςθ τθσ λειτουργικότθτασ τθσ οντότθτασ.Συνεπϊσ, το ωραίο δεν μπορεί να αντιτίκεται ςτο ορκολογικό.Το να μασ ελκφει το ωραίο δεν είναι κακαυτό παράλογο.
Η μερολθψία για το ωραίο, ζναντι του άςχθμου, είναι μια πολιτιςμικά εκλεπτυςμζνθ ςυγκεκριμενοποίθςθ του κεμελιϊδουσ βιολογικοφ μθχανιςμοφ ζλξθσ και απϊκθςθσ: οι οργανιςμοί ζλκονται από αυτό που τουσ εξαςφαλίηει επιβίωςθ και αναπαραγωγι και απωκοφνται από αυτό που εμποδίηει τθν επιβίωςθ και αναπαραγωγι τουσ.
Η αιςκθτικι ευαιςκθςία είναι ζνα ςτακερό, κακολικό χαρακτθριςτικό όλθσ τθσ ανκρϊπινθσ ςυμπεριφοράσ και δράςθσ.Κάποιεσ από τισ πλευρζσ τθσ μπορεί να είναι προγραμματιςμζνεσ από τθ βιολογικι εξζλιξθ (θ τάξθ ζναντι του χάουσ), κάποιεσ άλλεσ εξελίςςονται και μεταδίδονται πολιτιςμικά, ενϊ άλλεσ πλευρζσ βαςίηονται ςε υποκειμενικοφσ περιοριςμοφσ.
Όλα αυτά υποδθλϊνουν ότι θ αιςκθτικι ζλξθ μπορεί να δεχκεί λογικι ανάλυςθ και κριτικι.Δεν μποροφμε να εμπιςτευόμαςτε τισ ευαιςκθςίεσ μασ τυφλά.Οφείλουμε να
τισ υποβάλλουμε ςε μια κριτικι που να εξετάηει τθν ιςτορικι τουσ ςυνάφεια.Για παράδειγμα, μπορϊ να αποδείξω με λογικά επιχειριματα ότι μια κλαςικι ι μοντερνιςτικι/μινιμαλιςτικι ευαιςκθςία εξαςκενεί τθν ικανότθτα του υποκειμζνου να ςυμμετζχει πλιρωσ ςτθν πιο προχωρθμζνθ, ηωτικι και παραγωγικι από τισ διαδικαςίεσ τθσ ςθμερινισ ηωισ.
Διατριβι 3: (Α ο Α, Πραγματεία 17, παράρτθμα 3,8 Η Λογικότθτα των Αιςκθτικϊν Αξιϊν)
Οι αιςκθτικζσ αξίεσ εμπεριζχουν ςυμπυκνωμζνεσ, ςυλλογικζσ εμπειρίεσ με χριςιμα δόγματα.
Η εγγενισ τουσ αδράνεια υποδθλϊνει ότι μεταβάλλονται με επανάςταςθ αντί με εξζλιξθ.
Οι αιςκθτικζσ αξίεσ πρζπει να ανατραποφν αν οι κοινωνικζσ ςυνκικεσ ι οι τεχνολογικζσ ευκαιρίεσ αλλάξουν.Οι πελάτεσ ψθφίηουν με τισ ανακζςεισ τουσ.Οι χριςτεσ με τα πόδια τουσ.Η εκ βακζων λογικι κριτικι των αιςκθτικϊν αξιϊν αποτελεί κζμα κεωρθτικοφ ςτοχαςμοφ, ςυχνά υποκινοφμενου μετά από κρίςθ, για παράδειγμα θ κρίςθ τθσ ιςτορικότθτασ μετά τον πρϊτο Παγκόςμιο Πόλεμο, ι θ κρίςθ του Μοντερνιςμοφ τθ δεκαετία του ‘70.Η εκ βακζων λογικι κριτικι των αιςκθτικϊν αξιϊν δεν μπορεί να λάβει χϊρα ςτθ ηζςθ τθσ ςχεδιαςτικισ διαδικαςίασ - οφτε ςτθ ηζςθ τθσ ςυνεχοφσ διαδικαςίασ τθσ ηωισ.Γι αυτό πρζπει να είμαςτε αιςκθτικά ευαίςκθτοι.Η αιςκθτικι αξιολόγθςθ δεν μπορεί να εξαλειφκεί ςυνολικά και να αντικαταςτακεί από κεωρθτικι ανάλυςθ και λογικά επιχειριματα.Τα επιχειριματα και θ ανάλυςθ μποροφν μόνο να επιβεβαιϊςουν ζνα γενικό, λειτουργικό πρόγραμμα για τθν εφαρμογι του κϊδικα αξιϊν ωραίου και άςχθμου. Αυτά τα προγράμματα μασ είναι γνϊριμα: είναι τα ςτυλ ςτα οποία ζχουμε δεςμευτεί, ςτα οποία οφείλουμε να παραμζνουμε - κάκε ςτιγμι - δεςμευμζνοι, ωσ γεροί ςχεδιαςτζσ, οξυδερκείσ πελάτεσ και παραγωγικοί χριςτεσ.
Λαμβάνοντασ υπόψθ πωσ ςυνδυάηετε τθ διδαςκαλία και τθ κεωρία με τθν πρακτικι, τα ζργα που ολοκλθρϊνονται από τουσ ΖΗΑ απεικονίηουν μια επιτυχθμζνθ και παραδειγματικι μζκοδο εφαρμογισ τθσ αρχιτεκτονικισ ωσ ςυςτιματοσ επικοινωνιϊν. Σε ποιο βακμό κα λζγατε ότι αυτό ζχει επθρεάςει το βιομθχανοποιθμζνο πολιτιςμό του οικοδομικοφ κλάδου;
Ο αντίκτυπόσ μασ ςτο χϊρο τθσ καταςκευισ και ςτο ςυνολικό κτιριακό περιβάλλον ιταν περικωριακόσ ζωσ τϊρα.Ωςτόςο, ο αντίκτυποσ ςτισ επικρατοφςεσ τάςεισ είναι ο ςκοπόσ και ο λόγοσ φπαρξθσ όλων των καινοτόμων προςπακειϊν τθσ πρωτοπορίασ.Νομίηω πωσ ο Παραμετριςμόσ (Parametricism) είναι ζνα πολφ δυνατό παγκόςμιο πρωτοποριακό κίνθμα, που κα ζχει εν τζλει τεράςτιο μεταμορφωτικό αντίκτυπο, όπωσ είχε ο Μοντερνιςμόσ του 20ου αιϊνα.
Ο Αλγορικμικόσ ςχεδιαςμόσ προςφζρει πειςτικά πλεονεκτιματα ςε ςχζςθ με τισ προκλιςεισ τθσ μετα-Φορντικισ κοινωνικο-οικονομικισ αναδόμθςθσ, όπωσ επίςθσ και ςε ςχζςθ με τθν οικολογικι πρόκλθςθ. Είμαι βζβαιοσ ότι αυτά
τα πλεονεκτιματα κα γίνουν ολοζνα και περιςςότερο εμφανι, με κάκε νζο ζργο.